- ขาจาน 7.jpg (126.91 KiB) เข้าดูแล้ว 1132 ครั้ง
ขาจานและใบจานค่อนข้างมีผลต่อผู้ปั่นในระดับหนึ่งเลยทีเดียว เมื่อซื้อจักรยานประกอบสำเร็จมาย่อมมีขาจานและใบจานติดมาให้อยู่แล้ว ทำให้หลายๆ คนก็จะนิยมใช้ของเดิมๆ ติดรถปั่นไปก่อน แต่บางคนไม่รู้ว่ามันสามารถถอดเปลี่ยนใบจานและมีขาจานขนาดต่างๆ ให้เลือกใช้ และหลายคนไม่รู้จะเลือกยังไงให้เหมาะสมกับตัวเราดี ในพาร์ท 1 นี้เราจะมาทำความเข้าใจในเรื่องของใบจานและความสำคัญของการเลือกอัตราทดที่เหมาะสมกับตัวผู้ปั่น โดย พี่เจ๋ Professional Bike Fitter กันครับ
- ขาจาน 2.png (1.21 MiB) เข้าดูแล้ว 1132 ครั้ง
ในเรื่องของขนาดใบจาน การเลือกขนาดใบจานที่เหมาะสมกับตัวเรานั้นจะเป็นในเรื่องของอัตราการทดเกียร์ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับความแข็งแรงของผู้ปั่นและสภาพเส้นทางเป็นหลัก คนที่มีความแข็งแรงก็จะสามารถใช้ใบจานที่มีอัตราทดเกียร์ได้สูงกว่าผู้ที่มีความแข็งแรงน้อย ยกตัวอย่างเช่นใบจานหน้า 53 เฟืองหลัง 11 ถ้าคนแข็งแรงจะสามารถคงรอบขา 80-85 rpm ได้ แต่คนความแข็งแรงน้อยจะคงรอบขาประมาณนี้ไม่ค่อยได้ก็ต้องใช้อัตราทดเกียร์เข้ามาช่วยเอาเพื่อความสบายในการปั่น ในกรณีที่คนตัวใหญ่ๆ หากเทียบกับคนที่ตัวเล็กๆ แค่แรงถีบก็ไม่เท่ากันแล้ว เพราะฉะนั้นการเลือกอัตราทดของใบจานและเฟืองหลังคนที่มีความแข็งแรงมากกว่าก็จะใช้อัตราทดที่สูงกว่าได้ หากพูดให้เข้าใจง่ายก็คือใบจานยิ่งใหญ่ยิ่งต้องใช้แรงปั่นเยอะ แต่ถ้าเฟืองหลังยิ่งใบใหญ่จะใช้แรงปั่นน้อย
- ขาจาน 3.png (1.46 MiB) เข้าดูแล้ว 1132 ครั้ง
ในอีกกรณีคือเรื่องสภาพเส้นทางในการปั่น ถ้าหากเป็นทางราบก็สามารถใช้อัตราทดสูงๆ ได้ เพราะว่ามันไม่ได้ต้องการใช้แรงบิดหรือแรงถีบที่สูงในการส่งกำลัง ถ้าเป็นในกรณีทางที่มีความชัน มีเนิน หรือไต่เขา ก็ต้องใช้อัตราทดที่น้อยลง ยกตัวอย่างเช่นอัตราทดที่เป็นมาตรฐานของจักรยานเสือหมอบคือใบจาน 53-39 เฟืองหลัง 12-28 ในชุดขับปัจจุบันที่เป็น 11 สปีด ถ้าเป็นคนที่ไม่ได้แข็งแรงหรือแรงไม่เยอะก็ต้องไปเลือกใช้ใบจานหน้าเป็น 52-36 หรือ 50-34 ก็คือใช้ใบจานให้เล็กลงเพื่อให้ปั่นสบาย กลับกันถ้าไม่สะดวกจะเปลี่ยนใบจานหน้าก็สามารถเปลี่ยนเฟืองหลังให้ใบใหญ่ขึ้นได้ “ใบจานหน้ายิ่งเล็กลงยิ่งทำให้เราปั่นสบาย เฟืองหลังถ้าใบยิ่งใหญ่ขึ้นก็จะยิ่งปั่นง่ายและปั่นสบาย”
- ขาจาน 6.png (979.2 KiB) เข้าดูแล้ว 1132 ครั้ง
ส่วนกรณีอย่างใบจานและเฟืองที่จะติดมากับรถจักรยานรุ่นเริ่มต้นที่ประกอบมาแล้วส่วนใหญ่จะให้ใบที่เป็นแบบ Compact มาก็คือ ใบจานหน้า 52-36 หรือ 50-34 ส่วนเฟืองหลังจะให้อัตราทดเกียร์ที่ค่อนข้างกว้างคือราวๆ 12-30 แต่ถ้าเกิดเป็นในกรณีที่แข่งขันเขาจะใช้เฟือง 12-28 หรือ 12-25 กัน เพราะว่าการที่อัตราทดเกียร์ของเฟืองหลังมันถี่กว่า การเปลี่ยนเกียร์มันจะทำให้รอบขาของเราเปลี่ยนน้อยกว่า อย่างเช่น เราปั่นที่ความเร็วระดับหนึ่ง ใช้ใบจานหน้า 52 เฟืองหลังอยู่ที่ 17 ปั่นไปแล้วรู้สึกว่าช่วงนึงเริ่มมีลมปะทะอยากจะเปลี่ยนเกียร์ให้มันเบาขา ถ้าเป็นเฟืองที่มันขนาดห่างกันเยอะๆ กดเปลี่ยนเกียร์ไปทีนึงอาจจะทำให้รอบขาของเราวืดไป 10 รอบเลย! รอบขามันจะเพิ่มขึ้นเยอะจนเกินไป แต่ถ้าเป็นเฟืองที่ละเอียดๆ ความถี่ไม่ห่างกันมากรอบขามันจะขึ้นน้อยกว่า “ถ้าเป็นบ้านเราก็คงจะเรียกว่ารอบขาจะเนียนกว่า ถ้าศัพท์ทางเทคนิคก็ Pedaling Smoothness (PS)” การที่รอบขาเพิ่มพรวดไปสูงๆ มันจะทำให้ HR หรือ อัตราการเต้นของหัวใจเราสูงขึ้น และเราจะรู้สึกได้ว่าปั่นแล้วมันจะตื้อๆ คือปั่นไม่ค่อยไป ก็คือมันจะส่งผลต่อประสิทธิภาพของการปั่นถึงจะน้อยมากแต่ค่อนข้างมีผลเลย
- ขาจาน 5.png (975.87 KiB) เข้าดูแล้ว 1132 ครั้ง
กลับกันการที่รอบขาไม่วืดมันก็จะส่งผลดีต่อประสิทธิภาพของแรงบิดในการปั่น (Torque Effectiveness หรือ TE) ได้ % ที่ดีกว่า เราจะสามารถคงแรงในการปั่นได้ดีกว่าตอนที่รอบขามันพุ่งไปเยอะๆ ถ้านึกภาพไม่ออกให้ลองนึกภาพว่าเอามอเตอร์มาแทนขาจานมันจะได้แรงบิด 100% ในการปั่นเพราะมอเตอร์มันจะออกแรงบิดสม่ำเสมอ 360 องศา ตลอดรอบการปั่น แต่พอเป็นขาของคนเรามันไม่ใช้มอเตอร์มันจึงส่งแรงได้ไม่เท่ากันตลอด 360 องศา จังหวะที่เราถีบมันส่งแรงได้สูงกว่า แต่จังหวะที่เรางัดขึ้นแรงมันจะน้อยลง เพราะฉะนั้นถ้าเราเลือกอัตราทดเกียร์ที่เหมาะสมกับสภาพเส้นทางมันจะทำให้เราปั่นจักรยานได้ดีขึ้นทั้งประสิทธิภาพและทำเวลาได้ดีขึ้นนั่นเอง แต่ถ้าเป็นในกรณีของคนที่ปั่นจักรยานเพื่อออกกำลังกายแนะนำให้ใช้ใบจานหน้า 50-34 เฟืองหลัง 12-32 หรือ 12-30 จะดีเพราะว่าชุดนี้มันสามารถไปได้ทุกเส้นทางทั้งขึ้นเขาและทางราบ ถึงในทางราบจะทำความเร็วสูงๆ ไม่ได้ แต่ว่าเราไม่ได้มีจุดประสงค์ในการทำความเร็วเพื่อแข่งขันมันจึงไม่มีปัญหาอะไร เค้าจะเรียกชุดนี้ว่าชุด Compact เป็นชุดที่ไปไหนไปได้หมด
- ขาจาน 4.png (1.31 MiB) เข้าดูแล้ว 1132 ครั้ง
สรุปแล้วการเลือกใบจานหรือเลือกอัตราทดเกียร์ของชุดขับก็ต้องดูที่ความแข็งแรงของส่วนบุคคลก่อนกว่าอยู่ในระดับไหน เราเป็นนักปั่นที่อยากแข่งขันหรือแค่ปั่นออกกำลังกายสนุกๆ ไปปั่นกลุ่มหรือออกทริปชมวิวชิลล์ๆ ถ้าเป็นแข่งขันก็เลือกชุดขับที่มีอัตราทดเยอะๆ เพราะว่าผู้ปั่นต้องมีความแข็งแรง แต่ถ้าชิลล์ๆ และนำให้เป็นชุดแบบ Compact ดีที่สุด แต่ถ้าหาเป็นพวกบ้าพลังหรือชอบแข่งขันก็สามารถใช้ใบจานและชุดเฟืองที่มีอัตราทดสูงๆ ทั้งนี้แล้วมีความเชื่อบางอย่างที่บอกว่าเปลี่ยนใบจานจะทำให้เราปั่นดีและเร็วขึ้นถามว่าเป็นเรื่องจริงไหม ไม่จริงทั้งหมดครับแต่ว่าแล้วแต่กรณีและขึ้นอยู่กับแรงของผู้ปั่นด้วย นอกเหนือจากนั้นก็ยังมีในเรื่องของวัสดุที่ใช้ผลิตใบจานถ้าหากวัสดุมีความแข็งก็จะทำให้เวลากดแรงลงไปจะตอบสนองได้ดี สำหรับใบจานสิ่งที่มีผลต่อความเร็วก็คือน้ำหนักและความสติฟหรือความแข็งของใบจาน ความ Aero Dynamic ก็มีผลแต่ก็ไม่มากเท่าไหร่นัก เช่น ใบจานที่มันเป็นชิ้นเดียวกับขาจานและไม่มีช่องว่างให้ลมผ่านได้ก็ทำใหม่มันลู่ลมได้ดีแต่ก็ต้องแลกมาด้วยน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นมานิดนึง ถามว่าขาจานแบบไหนที่จะทำให้เราปั่นได้เร็ว คำตอบคือขาจานที่มีน้ำหนักเบา มีความแข็ง และ มีความลู่ลม ทางที่ดีควรเลือกใบจานให้เหมาะกับเราที่สุดสบายที่สุดและถูกวัตถุประสงค์ที่สุดย่อมดีกว่าครับ
ติดต่อ 092-452-6264
sales@bike-boulevard.com
Line: @bike-boulevard
คลิกเพื่อดู facebook