DIY # 27 แปลงตีนผีเสือภูเขา Shimano กับ มือเกียร์เสือหมอบ

[ตาโจ]

ความเดิมตอนที่แล้ว จากกระทู้นี้

DIY # 010 ดัดแปลงเฟืองหลัง 42 ฟันใช้กับเสือหมอบ(สำหรับงานขึ้นดอยอินทนนท์)
http://www.thaimtb.com/forum/viewtopic.php?f=60&t=1315916

Thaimtb เคยทดสองนำตีนผีเสือภูเขา 11 สปีดของ Shimano มาใช่งานร่วมกับมือเกียร์เสือหมอบของ Shimano ปรากฎว่ามือเกียร์ไม่สามารถควบคุมให้ตีนผี เปลียนเฟืองได้ครบทั้ง 11 เฟือง ด้วยความที่ระบบ Index ของเกียร์เสือหมอบ 11 สปีด ของ Shimano เป็นคนละระบบกับมือเกียร์เสือภูเขา 11 สปีดของ Shimano

[ตาโจ]

หลังจากที่ประสบความล้มเหลวในการดัดแปลง ผมจึงได้ทำการค้นคว้าหาข้อมูลการดัดแปลงเพิ่มจาก Internet จึงได้พบกับ "Tanpan" ซึ่งเป็นตัวแปลงดัดตราทดของมือเกียร์เสือหมอบ Shimano 11 สปีด ให้สามารถใช้งานร่วมกับตีนผีเสือภูเขา Shimano 11 สปีดได้ ซึ่งตัว Tanpan นี้ก็มีขายทั้ง 10 และ 11 สปีด รายละเอียดของ Tanpan เข้าไปอ่านได้ตามลิ่้งนี้

http://www.wolftoothcomponents.com/products/tanpan
https://www.bikerumor.com/2016/02/26/lindarets-x-wolftooth-tanpan-negotiates-shimano-road-shifter-mountain-rear-derailleur-marriage/
https://www.bikerumor.com/2016/05/19/wolf-tooth-components-licenses-lindarets-new-products-works-wtc-flag/

[ตาโจ]

หากพิจารณาหลักการการทำงานของ Tanpan จะพบว่า เป็นตัวเปลี่ยนแปลงอัตราทดของสายเกียร์ ด้วยการใช้การหมุนของลูกรอกที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางที่แตกต่างกัน

อธิบายง่ายก็คือ สายเกียร์จากมือเกียร์เสือหมอบ จะวนผ่านลูกรอกเล็ก ก่อนเปลี่ยนแนวออกไปลูกรอกใหญ่ แล้วถึงโยงไปยังตีนผี

ซึ่งนั่นจะมำให้ การเปลี่ยนเกียร์ที่มือเกียร์หนึ่งครั้ง มีระยะดึงของสายเกียร์ที่กระทำกับตีนผีมากขึ้นกว่าปกติ จากการใช้อัตราทดของลูกรอกที่มีขนาดรัศมีต่างกัน (ย่อมทีเส้นรอบวงที่ต่างกัน) เมื่อลูกรอกหมุนด้วยมุมเท่า แต่ด้วยรัศมีเส้นรอบวงที่ต่างกันจึงทำให้ระยะตึงสายเกียร์ที่กระทำกับตีนผี มีมากกว่าระยะตึงสายเกียร์จากมือเกียร์

[ตาโจ]

ถึงจุดนี้ก็สรุปได้ว่า มือเกียร์เสือหมอบ Shimano 11 สปีด มีระยะดึงในการเปลี่ยนเกียร์แต่ละเกียร์น้อยกว่ามือเกียร์เสือภูเขา Shimano 11 สปีด

ดังนั้น

การที่จะเอามือเกียร์เสือหมอบ มาใช้กับตีนผีเสือภูเขา จึงต้องมีการเปลี่ยนอัตราทดของการดึงสายเกียร์ให้มีมากขึ้น

ตัวสำนัก Wolf tooth เองจึงได้พัฒนาตัวแปลงอัตราทดเกียร์ Tanpan ขึ้นมาขาย

ตัวอย่างการใช้งานตัวแปลงอัตราทดตีนผีเสือภูเขาใช้กับมือเกียร์เสืิหมอบครับ

[ตาโจ]

จากการกำเนิดของเฟืองหลังกระด้งในวงการเสือภูเขา ได้ส่งผลให้เกิด Gravel road bike ในวงการเสือหมอบ ซึ่งเสือหมอบประเภทนี้เป็นเสือหมอบที่ใช้จานหน้าใบจานเดียว ไม่ต้องมีสับจาน แต่ใช้เฟืองหลังขนาดใหญ่ ก็สามารถขี่ไปได้ทุกๆเส้นทาง

[ตาโจ]

พูดมาตั้งนานไปดูของจริงก็แล้วกันครับว่าเป็นอย่างไรบ้าง

อ้างอิง
1.มือเกียร์ Shimano 105 11 speed
2.ตีนผี Shimano XT RD-M8000 GS
3.เฟืองหลัง Shimano XT CS-M8000 11-40 ฟัน

[ตาโจ]

ภาพประกอบตีนผี XT RD-M8000

ด้านซ้ายเป็นขาสั้น รหัส RD-M8000 GS ด้านขวาเป็นรหัส RD-M8000 SGS

ในคลิปทดลองใช้ขาสั้นครับ

[ตาโจ]

จากหลักการนี้

การที่จะเอามือเกียร์เสือหมอบ มาใช้กับตีนผีเสือภูเขา จึงต้องมีการเปลี่ยนอัตราทดของการดึงสายเกียร์ให้มีมากขึ้น

ด้วยราคาของ Tanpan ที่มีราคาสูงถึง 39 USD ผมจึงนึกถึงหลักการของม้ากระดก เครื่องเล่นของเด็กๆ กล่าวคือ แทนที่เราจะเปลี่ยนอัตราทดของเกียร์ ด้วยการใช้ตัว Tanpan ทำไม่เราไม่เปลี่ยนอัตราทดเกียร์ โดยใช้หลักการคานดีดคานงัด ด้วยการเปลี่ยนจุดยึดสายสลิงของตีนผี ให้อยู่เข้าใกล้จุดค้ำมากขึ้นกว่าเดิมหล่ะ

เมื่อจุดยึดตีนผี อยู่ใกล้จุดค้ำมากขึ้น การดึงสายเกียร์ในระยะเท่าเดิม จะทำให้ตีนผีเคลื่อนที่มากขึ้น เช่นเดียวกับการเปลี่ยนอัตราทดของสายเกียร์

[ตาโจ]

อุปกรณ์ที่ใช้ไม่มีอะไรมากใช้เพียง ตะไบเล็กๆหนึ่งอัน กับ จากกาจับชึ้นงาน สำหรับจับยึดตีนผี เพื่อจะได้ตะใบได้อย่างถนัด

[ตาโจ]

ตะไบตามแนวขอบของตีนผี ให้กว้างเข้าไปในตีนผี 4 มม เป็นแนวขนาดตามรูปครับ

[ตาโจ]

ถ้าไม่ชัด ลองดูรูปเปรียบเทียบ ด้านซ้ายเป็นตีนผีที่ตะใบแล้ว ส่วนด้านขวาเป็นตีนผีที่ยังไม่ตะใบ

[ตาโจ]

ส่วนในการติดตั้งใช้งานนั้น ก็ให้ย้ายจุดยึดสายเกียร์ใหม่ จากเดิมที่ร้อยผ่านช่องว่าง มาเป็นการพาดผ่านจุดที่เราตะใบ จากนั้นก็คล้องกับน็อตยึดตีนผี แล้วจึงเก็บปลายสายลอดช่องว่างเดิม

[ตาโจ]

ส่วนในการจูนเกียร์นั้น ก็ให้ปฎิบัติการคลิปนี้น่ะครับ

ในการเข้าเกียร์นั้น การจะต้องมีการทริมช่วยบ้าง เพื่อหลอกให้โซ่เข้ากับเฟืองได้อย่างแม่นยำมากขึ้น พูดง่ายๆก็คือเวลาขึ้นเฟืองใหญ่ ถ้าดันด้านเปลี่ยนเกียร์ไปแล้วกลไกลเกียร์มันลงล็อคเสียงดังแล้ว ให้ดันไปอีกนิดหน่อย เพื่อให้โซ่มันขึ้นได้สนิท แล้วค่อยปล่อมือ

[ตาโจ]

สุดท้ายก็ขอย้ำเรื่องการตะใบให้ทำด้วยความระมัดระวังกันนะครับ ค่อยๆทำไปแบบใจเย็นๆ เพราะหากพลาดแล้วมันแก้ไขไม่ได้ แต่ตีนผีที่ตะไบแล้ว ก็ยังสามารถเอากลับไปใช้กับมือเกียร์เสือภูเขาได้น่ะครับ

ขอมอบ DIY นี้เป็นของขวัญปีใหม่ให้กับสมาชิกเว็บ thaimtb.com น่ะครับ พบกันใหม่ในโอกาสต่อไป สวัสดีปีใหม่ล่วงหน้าครับ

[Tee-2012]

Thaimtb เคยทดสองนำตีนผีเสือภูเขา 11 สปีดของ Shimano มาใช่งานร่วมกับมือเกียร์เสือหมอบของ Shimano ปรากฎว่ามือเกียร์ไม่สามารถควบคุมให้ตีนผี เปลียนเฟืองได้ครบทั้ง 11 เฟือง ด้วยความที่ระบบ Index ของเกียร์เสือหมอบ 11 สปีด ของ Shimano เป็นคนละระบบกับมือเกียร์เสือภูเขา 11 สปีดของ Shimano

1.มือเกียร์ Shimano 105 11 speed
2.ตีนผี Shimano XT RD-M8000 GS
3.เฟืองหลัง Shimano XT CS-M8000 11-40 ฟัน

ขออนุญาตสอบถามเพิ่มนะครับ

สาเหตุที่มือเกียร์เสือหมอบ ไม่สามารถควบคุมให้ตีนผีเสือภูเขาเปลี่ยนเกียร์ได้นั้น ไม่น่าจะเกิดจากตีนผีนะครับ น่าจะเป็นเพราะระยะห่างของใบเฟืองหลังของภูเขา กับเฟืองหมอบ มันไม่เท่ากันหรือเปล่าครับ เพราะตีนผีมันไม่มี Index มันมีแค่ระยะดึงที่จะเป็นตัวกำหนดว่าตีนผีตัวนี้ ใช้ได้กับเฟืองหลังได้สูงสุดกี่สปีด และกี่ฟัน

จากชิ้นส่วนที่ใช้ ถ้าเปลี่ยนเฟืองจากภูเขา ไปเป็นเฟืองหมอบ ถอด 16 ฟันออกแล้วใส่ใบใหญ่ และ Roadlink กับตีนผีขายาวจะตีนผีหมอบหรือภูเขา ผมว่าก็น่าจะเปลี่ยนเกียร์ได้ และแม่นยำแล้วนะครับ

ถ้าผิดพลาดประการใด ผมขออภัยมากๆครับ