อยากรู้เรื่องการติดตั้งสับจานหมอบคับพี่ๆ

[mojopk88]

คือผมได้จานหน้ามาละ ตอนนี้อยากติดสับจานหน้า คือง่ายๆนะพี่ๆ ผมอยากลองทำเอง มีปัญหาอะไรเราจะได้ทำเองเป็น ไม่ต้องพึ่งช่าง เพราะบางทีมันไกล อยากทำเองเป็นคับ

[todtor4]

คือว่าต้องถามก่อนว่าสับจานเป็นรุ่นไหน เป็นน็อตยึดหรืว่าแคมป์รัด
ถ้าเป็นรุ่นน็อตยึดก็ง่ายหน่อย แค่ใส่ตามตำแหน่งของมันเลยครับ แล้วค่อยมาจูนทีหลัง
แต่ถ้าเป็นรุ่นแคมป์รัด ต้องดูก่อนว่ามีรอยเก่าที่เคยติดตั้งมาก่อนหรือปล่าว ถ้ามีก็รัดในตำแหน่งเดิมเลยครับ แล้วหมุนให้ตัวสับจานมันมาอยู่ในตำแหน่งของจานหน้า(ต้องให้อยู่ในตำแหน่งกึ่งกลางนะครับ) จากนั้นเราก็ทำการจูนสับจาน โดยเริ่มจากความตึงของสายก่อน จะต้องไม่ตึงและหย่อนจนเกินไป แล้วค่อยไปตั้งขันสกรู L H ให้มันสมูทครับ

[lucifer]

เอาหลักการคร่าวๆไปก่อนก็แล้วกัน รอBuild อารมณ์ได้ จะรวมรวมพร้อมถ่ายภาพประกอบกิจกรรม"ไม่ง้อช่าง"ให้

หลักการของการติดตั้งสับจานในลักษณะ"มาตรฐาน" ไม่ใช้วิชามาร และใช้ร่วมกับอุปกรณ์มาตรฐาน"จานกลม" มีดังนี้
1. กรุณาไป download คู่มือของสับจานShimano รุ่นที่จะใช้ ซึ่งหลักการก็จะเหมือนกันหมดทุกๆรุ่น ง่ายๆก็ไปD/L ที่ http://techdocs.shimano.com/media/techd ... 696762.pdf

2. ตำแหน่งที่ติดตั้งสับจาน จะมีอยู่ด้วยกันในลักษณะ 2 มุมมอง

2.1 มุมมองจากด้านบน

front-derail-setup2.jpg (57.3 KiB) เข้าดูแล้ว 50094 ครั้ง

ในกรณีที่เป็นสับจานแบบ Braze on คือ มีห่วงสำหรับเกี่ยวอยู่บนท่อนั่ง การติดตั้งเพียงแค่ร้อยสกรูเข้าไปแล้วขันให้แน่น ก็มักจะไม่ค่อยมีปัญหา เพราะการปรับมุมของใบสับจานในกรณีนี้จะทำได้น้อยมาก
แต่สำหรับสับจานแบบ Clamp on คือ มีห่วงรัดอยู่กับตัวสับจานเอง

อย่างแรกเลยคือ หมุนสกรูตัว L ตามเข็มนาฬิกา เพื่อดันให้สับจานกางออกมาจากเฟรมจนกระทั่งขอบนอกของใบสับจานอยู่ในแนวเดียวกับใบจานใหญ่
การติดตั้งจะต้องปรับมุมให้ใบสับจานด้านนอก ขนานเป็นแนวเดียวกับ ใบจานใหญ่ เรื่องทั้งหมดก็จะง่ายขึ้น


2.2 มุมมองจากด้านข้าง

front-derail-setup1.jpg (96.83 KiB) เข้าดูแล้ว 50095 ครั้ง

ขยับปรับความสูงของสับจานให้เหมาะสม โดยความสูงของสับจานที่เหมาะสม จะต้องเหลือระยะห่างระหว่างยอดของใบจานใหญ่ กับ ขอบล่างของใบสับจานด้านนอก 1 -3 mm


อย่ามั่นใจว่า ของเดิมจะติดตั้งมาถูกต้องหรือเหมาะสมแล้วเสมอไป บ่อยครั้งที่สับจานที่ติดตั้งมาจากโรงงาน ถูกประกอบเข้าไปอย่างคร่าวๆ ยังไม่ได้ถูกปรับจูนอะไร พอมาถึงร้านค้า ถ้าหากคนขายพิถีพิถันก็แล้วไป แต่ถ้าไม่ทำอะไร ปล่อยออกไปเลย ก็อาจจะรู้สึกว่าไม่ราบรื่นมาตลอด ทำให้ต้องดิ้นรนเสียเงินซื้อใหม่ เพราะเชื่อว่าน่าจะราบรื่นกว่า


แค่ ขั้นตอนที่ 2.1 และ 2.2 ก็สามารถเปลี่ยนชะตากรรมของสับจาน จากทำงานราบรื่นเป็นทำงานไม่ได้เรื่อง หรือ จากทำงานไม่ได้เรื่องเป็นทำงานราบรื่นได้อย่างน่าอัศจรรย์
จากนั้นจึงคลายสกรูตัว L ออก จนสับจานกลับลงมา


3. ทำการร้อยโซ่ผ่านตีนผี ผ่านสับจานเสียให้เรียบร้อย

คราวนี้เป็นเรื่องของการปรับสกรูตัว L หรือ Low adjustment screw ถ้าคุณไม่downloadคู่มือมาดู คุณก็จะต้องเสียเวลามั่วก่อนว่า สกรูตัวไหนคือ L หรือ H เพราะสับจานบางรุ่นไม่ตอกตัวอักษรเอาไว้ให้เห็น หรือ ถึงจะตอกก็ตัวเล็กกระจิ๋วหริ๋ว มองด้วยตาแทบจะไม่เห็น ใส่แว่นยังมองไม่ค่อยจะเห็นเลยยยยยยย

สกรูตัว L จะมีหน้าที่ในการประคองสับจานในตำแหน่งที่ปล่อยเกียร์ให้มันดีดกลับลงมาจนสุด คือ ให้มันปัดโซ่ให้ลงมาที่จานเล็กนั่นเอง การปรับตั้งสกรูตัวนี้ มีผลทำให้การปัดโซ่จากจานใหญ่ลงมาจานเล็กราบรื่น หรือ ทำให้โซ่ตกจากจานเล็กลงมาที่เฟรมเลยก็ได้เช่นกัน

ปรับเกียร์หลัง ให้มาอยู่ที่ตำแหน่งเฟืองหลังใหญ่สุด แล้วมองลงมาจากด้านบน ดูว่าโซ่อยู่ห่างจากใบของสับจานด้านในมากน้อยแค่ไหน ตามมาตรฐาน จะปรับสกรูตัว L ให้ โซ่อยู่ห่างจากใบสับจานด้านใน 0 - 0.5 มม. ( ทริควิชามารก็คือ ถ้าหากปรับให้โซ่อยู่ห่างจากใบสับจานด้านในมากถึง 1 มม. โซ่จะหล่นจากใบจานใหญ่ลงสู่ใบจานเล็กได้อย่างรวดเร็ว และราบรื่น แต่โซ่พร้อมจะหล่นลงไปด้านในได้ง่ายๆ จึงต้องติดตั้งตัวกันโซ่ตกเอาไว้ด้วยเสมอ แต่ถ้าทำตามมาตรฐาน ก็จะไม่มีปัญหา และแทบไม่จำเป็นเลยที่จะต้องใช้ตัวกันโซ่ตก )


4. กดมือเกียร์ด้านซ้าย อันเล็ก ( ตัวปล่อยสาย , ตัวใหญ่คือตัวดึงสาย ) เพื่อคลายสายเกียร์ออกจนหมด คลายตัวเร่งสายเกียร์ออกให้หมดแล้วหมุนเข้าไปสัก 1 รอบ ( บางทีอาจจะต้องผ่อนสายเกียร์ช่วยอีกในบางครั้ง )
แล้วร้อยสายเกียร์เข้าสู่สับจาน ไม่ต้องดึงให้สายเกียร์ตึง ปล่อยให้มันหย่อนๆนิดๆไว้นั่นแหละครับ คืออย่าให้มันไปดึงให้ใบสับจานขยับตัว ไม่งั้นตำแหน่งสกรูตัวL จะผิดไป หรือหากเราต้องการจะคลายสกรูตัวLออกมาอีก เราก็จะได้เหลือระยะได้อีก

จากนั้นให้หมุนบันไดแล้วเปลี่ยนเกียร์หลังไล่ไปเรื่อยๆจากใหญ่ไปสู่เล็ก โซ่จะเริ่มสีกับสับจานเมื่อตำแหน่งเกียร์หลังอยู่เฟืองกลางๆ ให้ผลักมือเกียร์ด้านซ้ายไปครึี่งจังหวะ ( จังหวะทริม ) เบาๆนะครับ ( ถ้าขยับแรงจนเกินจังหวะทริม ก็จะกลายเป็นเปลี่ยนเกียร์ขึ้นจานใหญ่ไปซะ ) สับจานจะขยับไปอีกนิดหนึ่ง ทำให้สับจานไม่สีกับโซ่ ถ้าขยับมือเกียร์แล้วสับจานยอมไม่ขยับ ก็ให้ปรับเร่งสายเกียร์จนกระทั่งสับจานขยับพ้นจากการสีของโซ่ จากนั้นไล่เกียร์หลังไปจนถึงเฟืองเล็กเกือบสุด ที่ตำแหน่งนี้หากใช้จังหวะเกียร์ครึี่งจังหวะ โซ่แทบจะไม่สีกับสับจานเลย ถ้ายังสีอยู่ก็ให้ค่อยปรับความตึงของสายเกียร์จนไม่สีกับสับจาน แต่ที่ตำแหน่งเฟืองหลังเล็กสุด อาจจะยอมให้โซ่สีกับสับจานได้บ้าง

5. คราวนี้ให้หมุนบันไดไปเรื่อยๆ แล้วกดมือเกียร์อีกครึ่งจังหวะที่เหลือเพื่อให้สับจานดันโซ่ขึ้นไปจานใหญ่ ( โดยปกติแล้ว สับจานใหม่เอี่ยม สกรูตัว H ( high adjustment screw ) มักจะคลายออกมาเยอะ ) มันก็จะถูกดันขึ้นมาได้โดยง่าย แล้วปรับเกียร์หลังไปที่เฟืองเล็กสุด แล้วมองจากด้านบนลงมาว่า โซ่อยู่ห่างจากขอบด้านในของใบสับจานด้านนอกแค่ไหน ตามมาตรฐานแล้ว เราจะขันสกรูตัวH เข้ามาเพื่อดันให้ใบสับจานเข้ามาห่างจากโซ่ไม่เกิน 0.5mm
ถ้าโซ่อยู่ห่างจากใบสับจานมากเกินไป การขึ้นเกียร์จากจานเล็กไปจานใหญ่ จะขึ้นได้ง่าย แต่โซ่อาจจะถูกดันให้หล่นจากจานใหญ่มาตกลงบนขาจานให้เป็นรอยได้โดยง่าย
ถ้าโซ่อยู่ชิดกับใบสับจานมากเกินไป จนโซ่สีกับใบสับจาน การขึ้นเกียร์จากจานเล็กก็จะเป็นไปด้วยความฝืด ต้องดันกันแรงๆ

ก่อนจะบอกว่าเกียร์แม่นไม่แม่นนั้น ต้องเข้าใจเหตุผลเบื้องต้นก่อนว่า การทำงานของสับจานนั้น เป็นการเปลี่ยนเกียร์ในด้านของโซ่ที่ตึง ดังนั้นการขึ้นเกียร์และลดเกียร์จะค่อนข้างลำบากกว่าการเปลี่ยนเกียร์ทางด้านตีนผี เพราะตีนผีจะจัดการโซ่ด้านล่าง ซึ่งเป็นด้านที่โซ่หย่อนกว่า การจะเปลี่ยนเกียร์ของสับจานให้ราบรื่น จึงจำเป็นต้องลดแรงกดของบันไดลงมาก่อน อย่าเปลี่ยนเกียร์ในขณะที่ย่ำบันได เพราะจะเพิ่มความสึกหรอให้โดยใช่เหตุ

อนึ่ง การขึ้นจานใหญ่นั้น ไม่ใช่ว่าดันมือชิฟเตอร์เสร็จแล้วก็ปล่อยเลยนะครับ มันขึ้นกับรุ่นด้วย แต่ขนาดultegra ผมเองก็ยังต้องดันชิฟเตอร์ค้างไว้แป๊บหนึ่งจนโซ่ไต่ขึ้นจานใหญ่เรียบร้อยจึงจะปล่อยมือ การดันค้างไว้จะทำให้โซ่ขึ้นจานใหญ่ได้ง่ายและราบรื่น แต่หากตั้งสกรูตัว H ไว้ไม่ถูกต้อง การดันค้างไว้นั้นก็อาจจะทำให้โซ่ตกออกจากจานได้เช่นกัน

การจูนสับจานนั้น จะผิดกับการจูนตีนผีตรงที่ ตีนผีเป็นด้านที่โซ่หย่อน การจูนอยู่บนแสตนด์กับการวิ่งบนถนนอาจจะเห็นผลแตกต่างกันไม่มากนัก แต่สำหรับการจูนสับจานนั้น จะต้องทำการทดสอบจริงบนถนนด้วย เพราะปรับสกรูตัวH ไว้ดี แต่พอวิ่งบนถนนแล้ว ก็ดันโซ่ตกจากจานได้อีกเช่นกัน ดังนั้นวันแรกก็ควรจะพกไขควงสี่แฉกติดไว้ด้วย หากผลักสับจานแล้วโซ่หล่น ก็ให้ลงมาขันสกรูตัว H เข้าไปอีก 1/8 รอบ แล้วทดสอบดูใหม่

การปั่นบนถนนนั้น เฟรมบางเฟรมอาจจะมีการบิดหรือขยับตัวของเฟรมได้อีกนิดหน่อย การปรับจูนสับจานจึงอาจจะเป็นอะไรที่ต้องปั่นไปปรับไปอีกนิดหนึ่ง จึงจะลงตัว
แต่โดยเฉลี่ยแล้ว หากทำตามขั้นตอนที่ 2.1 และ 2.2 ถูกต้องแล้ว ขั้นตอนที่เหลือก็แทบจะไม่มีปัญหาเอาเสียเลย

ระบบเกียร์ของShimano จะเป็นระบบเกียร์ที่ปรับง่าย จูนง่าย ติดตั้งง่ายครับ ใครๆก็พัฒนาฝีมือขึ้นมาเป็นช่างมือใหม่ได้ครับ

แต่ถ้าเป็นจานเบี้ยว อันนี้บอกเลยว่า ต้องงัดวิชามารมาใช้กันเลยแหละ เป็นความชำนาญเฉพาะตนจริงๆ


ลองดูนะครับ ไม่ยากอย่างที่คิด

[idea555d]

เอาหลักการคร่าวๆไปก่อนก็แล้วกัน รอBuild อารมณ์ได้ จะรวมรวมพร้อมถ่ายภาพประกอบกิจกรรม"ไม่ง้อช่าง"ให้

หลักการของการติดตั้งสับจานในลักษณะ"มาตรฐาน" ไม่ใช้วิชามาร และใช้ร่วมกับอุปกรณ์มาตรฐาน"จานกลม" มีดังนี้
1. กรุณาไป download คู่มือของสับจานShimano รุ่นที่จะใช้ ซึ่งหลักการก็จะเหมือนกันหมดทุกๆรุ่น ง่ายๆก็ไปD/L ที่ http://techdocs.shimano.com/media/techd ... 696762.pdf

2. ตำแหน่งที่ติดตั้งสับจาน จะมีอยู่ด้วยกันในลักษณะ 2 มุมมอง

2.1 มุมมองจากด้านข้าง

front-derail-setup1.jpg

อย่ามั่นใจว่า ของเดิมจะติดตั้งมาถูกต้องหรือเหมาะสมแล้วเสมอไป บ่อยครั้งที่สับจานที่ติดตั้งมาจากโรงงาน ถูกประกอบเข้าไปอย่างคร่าวๆ ยังไม่ได้ถูกปรับจูนอะไร พอมาถึงร้านค้า ถ้าหากคนขายพิถีพิถันก็แล้วไป แต่ถ้าไม่ทำอะไร ปล่อยออกไปเลย ก็อาจจะรู้สึกว่าไม่ราบรื่นมาตลอด ทำให้ต้องดิ้นรนเสียเงินซื้อใหม่ เพราะเชื่อว่าน่าจะราบรื่นกว่า

ความสูงของสับจานที่เหมาะสม จะต้องเหลือระยะห่างระหว่างยอดของใบจานใหญ่ กับ ขอบล่างของใบสับจานด้านนอก 1 -3 mm



2.2 มุมมองจากด้านบน

front-derail-setup2.jpg

ในกรณีที่เป็นสับจานแบบ Braze on คือ มีห่วงสำหรับเกี่ยวอยู่บนท่อนั่ง การติดตั้งเพียงแค่ร้อยสกรูเข้าไปแล้วขันให้แน่น ก็มักจะไม่ค่อยมีปัญหา เพราะการปรับมุมของใบสับจานในกรณีนี้จะทำได้น้อยมาก
แต่สำหรับสับจานแบบ Clamp on คือ มีห่วงรัดอยู่กับตัวสับจานเอง การติดตั้งจะต้องปรับมุมให้ใบสับจานด้านนอก ขนานเป็นแนวเดียวกับ ใบจานใหญ่ เรื่องทั้งหมดก็จะง่ายขึ้น


แค่ ขั้นตอนที่ 2.1 และ 2.2 ก็สามารถเปลี่ยนชะตากรรมของสับจาน จากทำงานราบรื่นเป็นทำงานไม่ได้เรื่อง หรือ จากทำงานไม่ได้เรื่องเป็นทำงานราบรื่นได้อย่างน่าอัศจรรย์


3. ทำการร้อยโซ่ผ่านตีนผี ผ่านสับจานเสียให้เรียบร้อย

คราวนี้เป็นเรื่องของการปรับสกรูตัว L หรือ Low adjustment screw ถ้าคุณไม่downloadคู่มือมาดู คุณก็จะต้องเสียเวลามั่วก่อนว่า สกรูตัวไหนคือ L หรือ H เพราะสับจานบางรุ่นไม่ตอกตัวอักษรเอาไว้ให้เห็น หรือ ถึงจะตอกก็ตัวเล็กกระจิ๋วหริ๋ว มองด้วยตาแทบจะไม่เห็น ใส่แว่นยังมองไม่ค่อยจะเห็นเลยยยยยยย

สกรูตัว L จะมีหน้าที่ในการประคองสับจานในตำแหน่งที่ปล่อยเกียร์ให้มันดีดกลับลงมาจนสุด คือ ให้มันปัดโซ่ให้ลงมาที่จานเล็กนั่นเอง การปรับตั้งสกรูตัวนี้ มีผลทำให้การปัดโซ่จากจานใหญ่ลงมาจานเล็กราบรื่น หรือ ทำให้โซ่ตกจากจานเล็กลงมาที่เฟรมเลยก็ได้เช่นกัน

ปรับเกียร์หลัง ให้มาอยู่ที่ตำแหน่งเฟืองหลังใหญ่สุด แล้วมองลงมาจากด้านบน ดูว่าโซ่อยู่ห่างจากใบของสับจานด้านในมากน้อยแค่ไหน ตามมาตรฐาน จะปรับสกรูตัว L ให้ โซ่อยู่ห่างจากใบสับจานด้านใน 0 - 0.5 มม. ( ทริควิชามารก็คือ ถ้าหากปรับให้โซ่อยู่ห่างจากใบสับจานด้านในมากถึง 1 มม. โซ่จะหล่นจากใบจานใหญ่ลงสู่ใบจานเล็กได้อย่างรวดเร็ว และราบรื่น แต่โซ่พร้อมจะหล่นลงไปด้านในได้ง่ายๆ จึงต้องติดตั้งตัวกันโซ่ตกเอาไว้ด้วยเสมอ แต่ถ้าทำตามมาตรฐาน ก็จะไม่มีปัญหา และแทบไม่จำเป็นเลยที่จะต้องใช้ตัวกันโซ่ตก )


4. กดมือเกียร์ด้านซ้าย อันเล็ก ( ตัวปล่อยสาย , ตัวใหญ่คือตัวดึงสาย ) เพื่อคลายสายเกียร์ออกจนหมด คลายตัวเร่งสายเกียร์ออกให้หมดแล้วหมุนเข้าไปสัก 1 รอบ ( บางทีอาจจะต้องผ่อนสายเกียร์ช่วยอีกในบางครั้ง )
แล้วร้อยสายเกียร์เข้าสู่สับจาน ไม่ต้องดึงให้สายเกียร์ตึง ปล่อยให้มันหย่อนๆนิดๆไว้นั่นแหละครับ คืออย่าให้มันไปดึงให้ใบสับจานขยับตัว ไม่งั้นตำแหน่งสกรูตัวL จะผิดไป หรือหากเราต้องการจะคลายสกรูตัวLออกมาอีก เราก็จะได้เหลือระยะได้อีก

จากนั้นให้หมุนบันไดแล้วเปลี่ยนเกียร์หลังไล่ไปเรื่อยๆจากใหญ่ไปสู่เล็ก โซ่จะเริ่มสีกับสับจานเมื่อตำแหน่งเกียร์หลังอยู่เฟืองกลางๆ ให้ผลักมือเกียร์ด้านซ้ายไปครึี่งจังหวะ ( จังหวะทริม ) เบาๆนะครับ ( ถ้าขยับแรงจนเกินจังหวะทริม ก็จะกลายเป็นเปลี่ยนเกียร์ขึ้นจานใหญ่ไปซะ ) สับจานจะขยับไปอีกนิดหนึ่ง ทำให้สับจานไม่สีกับโซ่ ถ้าขยับมือเกียร์แล้วสับจานยอมไม่ขยับ ก็ให้ปรับเร่งสายเกียร์จนกระทั่งสับจานขยับพ้นจากการสีของโซ่ จากนั้นไล่เกียร์หลังไปจนถึงเฟืองเล็กเกือบสุด ที่ตำแหน่งนี้หากใช้จังหวะเกียร์ครึี่งจังหวะ โซ่แทบจะไม่สีกับสับจานเลย ถ้ายังสีอยู่ก็ให้ค่อยปรับความตึงของสายเกียร์จนไม่สีกับสับจาน แต่ที่ตำแหน่งเฟืองหลังเล็กสุด อาจจะยอมให้โซ่สีกับสับจานได้บ้าง

5. คราวนี้ให้หมุนบันไดไปเรื่อยๆ แล้วกดมือเกียร์อีกครึ่งจังหวะที่เหลือเพื่อให้สับจานดันโซ่ขึ้นไปจานใหญ่ ( โดยปกติแล้ว สับจานใหม่เอี่ยม สกรูตัว H ( high adjustment screw ) มักจะคลายออกมาเยอะ ) มันก็จะถูกดันขึ้นมาได้โดยง่าย แล้วปรับเกียร์หลังไปที่เฟืองเล็กสุด แล้วมองจากด้านบนลงมาว่า โซ่อยู่ห่างจากขอบด้านในของใบสับจานด้านนอกแค่ไหน ตามมาตรฐานแล้ว เราจะขันสกรูตัวH เข้ามาเพื่อดันให้ใบสับจานเข้ามาห่างจากโซ่ไม่เกิน 0.5mm
ถ้าโซ่อยู่ห่างจากใบสับจานมากเกินไป การขึ้นเกียร์จากจานเล็กไปจานใหญ่ จะขึ้นได้ง่าย แต่โซ่อาจจะถูกดันให้หล่นจากจานใหญ่มาตกลงบนขาจานให้เป็นรอยได้โดยง่าย
ถ้าโซ่อยู่ชิดกับใบสับจานมากเกินไป จนโซ่สีกับใบสับจาน การขึ้นเกียร์จากจานเล็กก็จะเป็นไปด้วยความฝืด ต้องดันกันแรงๆ

ก่อนจะบอกว่าเกียร์แม่นไม่แม่นนั้น ต้องเข้าใจเหตุผลเบื้องต้นก่อนว่า การทำงานของสับจานนั้น เป็นการเปลี่ยนเกียร์ในด้านของโซ่ที่ตึง ดังนั้นการขึ้นเกียร์และลดเกียร์จะค่อนข้างลำบากกว่าการเปลี่ยนเกียร์ทางด้านตีนผี เพราะตีนผีจะจัดการโซ่ด้านล่าง ซึ่งเป็นด้านที่โซ่หย่อนกว่า การจะเปลี่ยนเกียร์ของสับจานให้ราบรื่น จึงจำเป็นต้องลดแรงกดของบันไดลงมาก่อน อย่าเปลี่ยนเกียร์ในขณะที่ย่ำบันได เพราะจะเพิ่มความสึกหรอให้โดยใช่เหตุ

อนึ่ง การขึ้นจานใหญ่นั้น ไม่ใช่ว่าดันมือชิฟเตอร์เสร็จแล้วก็ปล่อยเลยนะครับ มันขึ้นกับรุ่นด้วย แต่ขนาดultegra ผมเองก็ยังต้องดันชิฟเตอร์ค้างไว้แป๊บหนึ่งจนโซ่ไต่ขึ้นจานใหญ่เรียบร้อยจึงจะปล่อยมือ การดันค้างไว้จะทำให้โซ่ขึ้นจานใหญ่ได้ง่ายและราบรื่น แต่หากตั้งสกรูตัว H ไว้ไม่ถูกต้อง การดันค้างไว้นั้นก็อาจจะทำให้โซ่ตกออกจากจานได้เช่นกัน

การจูนสับจานนั้น จะผิดกับการจูนตีนผีตรงที่ ตีนผีเป็นด้านที่โซ่หย่อน การจูนอยู่บนแสตนด์กับการวิ่งบนถนนอาจจะเห็นผลแตกต่างกันไม่มากนัก แต่สำหรับการจูนสับจานนั้น จะต้องทำการทดสอบจริงบนถนนด้วย เพราะปรับสกรูตัวH ไว้ดี แต่พอวิ่งบนถนนแล้ว ก็ดันโซ่ตกจากจานได้อีกเช่นกัน ดังนั้นวันแรกก็ควรจะพกไขควงสี่แฉกติดไว้ด้วย หากผลักสับจานแล้วโซ่หล่น ก็ให้ลงมาขันสกรูตัว H เข้าไปอีก 1/8 รอบ แล้วทดสอบดูใหม่

การปั่นบนถนนนั้น เฟรมบางเฟรมอาจจะมีการบิดหรือขยับตัวของเฟรมได้อีกนิดหน่อย การปรับจูนสับจานจึงอาจจะเป็นอะไรที่ต้องปั่นไปปรับไปอีกนิดหนึ่ง จึงจะลงตัว
แต่โดยเฉลี่ยแล้ว หากทำตามขั้นตอนที่ 2.1 และ 2.2 ถูกต้องแล้ว ขั้นตอนที่เหลือก็แทบจะไม่มีปัญหาเอาเสียเลย

ระบบเกียร์ของShimano จะเป็นระบบเกียร์ที่ปรับง่าย จูนง่าย ติดตั้งง่ายครับ ใครๆก็พัฒนาฝีมือขึ้นมาเป็นช่างมือใหม่ได้ครับ

แต่ถ้าเป็นจานเบี้ยว อันนี้บอกเลยว่า ต้องงัดวิชามารมาใช้กันเลยแหละ เป็นความชำนาญเฉพาะตนจริงๆ


ลองดูนะครับ ไม่ยากอย่างที่คิด

สุดยอดครับ อธิบายไดชัดเจนมาก

[wimsaab]

โทมาสอบถามก็ได้คับถ้่าสงสัยจุดไหน

[mojopk88]

ขอบคุณคับพี่ๆ ได้ความรู้เยอะเลยคับ จะเอาไปลองทำ

[ryuxpro]

กำลังจะไปเซตสับจานพอดี
ขอบคุณข้อมูลของน้า lucifer มากครับ
และรอชมกระทู้แบบเ็ต็มๆ เพราะจะมีประโยชน์สำหรับนักปั่นมือใหม่มากๆแน่นอนครับ ^^

[OSK 97]

[nathapol]

เยี่ยมมมมมมม ครับ อ.ลู




หากจะกรุณา ขอวิธีตั้ง ตีนผีด้วยนะคร๊าฟฟ ผม ขอบคุณครับ

[mojopk88]

http://www.bikeloves.com/mech/mech02_2.shtml#DIY

[lucifer]

หากจะกรุณา ขอวิธีตั้ง ตีนผีด้วยนะคร๊าฟฟ ผม ขอบคุณครับ

จัดไป

ก่อนอื่นขอบอกก่อนว่า ผมกล่าวเฉพาะตีนผีของ Shimano เท่านั้นนะครับ ส่วน SRAM อาจจะพออ้างอิงคล้ายๆกันได้บ้าง แตกต่างกันนิดหน่อย ส่วน Campy บ๊ายบายนะครับ ไม่เคยประกอบ แล้วก็คิดว่าไม่อยากจะใช้ด้วย มันมีเรื่องปวดตับหลายอย่าง เลยขอไม่คบค้าก็แล้วกัน

สำหรับการติดตั้งตีนผีนั้น เป็นเรื่องที่ทำได้ง่ายกว่าการติดตั้งสับจานเสียอีกครับ เพราะมันเป็นอะไรที่ถูกจัดเป็นที่เป็นทางเรียบร้อยแต่แรกแล้ว

1. ติดตั้งตีนผี

ก่อนจะติดตั้งตีนผีนั้น โปรดสำรวจดูว่าเกลียวตัวเมียของหางปลาตีนผี มีสิ่งสกปรกสะสมอยู่หรือไม่ ถ้าสกปรกก็เอาWD-40 ฉีดแล้วเอาแปรงสีฟันเก่าๆปัดจนสะอาด แล้วเช็ดให้แห้ง หาจารบีคุณภาพดีๆสักนิด ป้ายบางๆบนเกลียวตัวผู้ของตีนผี
เอามือประคองตีนผีให้เกลียวตัวผู้เข้าไปสัมผัสกับเกลียวตัวเมียของหางปลาตีนผี แล้วใช้กุญแจหกเหลี่ยมขนาด 5 mm เสียบปลายด้านยาวลงไป ให้เอามือจับที่ปลายด้ามสั้นไว้ ( คุณจะได้ไม่มีแรงกวดมากนัก ) แล้วค่อยหมุนกุญแจหกเหลี่ยมเข้าไปเบาๆ ( ตามเข็มนาฬิกา ) ถ้ารู้สึกว่าฝืน ก็จงอย่าขืน ให้หมุนทวนเข็มนาฬิกา แล้วขยับตีนผีเบาๆพร้อมกับหมุนกุญแจหกเหลี่ยมตามเข็มนาฬิกาเบาๆ จนกระทั่งเกลียวตัวผู้ของตีนผีถูกขันเข้าไปในเกลียวตัวเมียของหางปลาตีนผีจนหมด

install.jpg (91.38 KiB) เข้าดูแล้ว 49557 ครั้ง

ตอนนี้ต้องสังเกตดีๆนิดหนึ่ง ที่หางปลาตีนผีหรือที่เรียกกันสั้นๆว่าdropout ( จริงๆแล้วก็อาจจะผิดความหมายไปบ้าง แต่ก็ปล่อยไปเถอะ เข้าใจง่ายดี ) จะมีแง่งอยู่ แง่งนี้จะไปยันกับ B-tension screw ของตีนผีพอดี จากนั้นก็ขันตีนผีให้ติดกับหางปลาตีนผีอย่างถาวรหละ ถ้ามีประแจปอนด์ ก็ตั้งไว้สัก 8 - 10 N.m แล้วกวดเข้าไปซะ ถ้าไม่มีประแจปอนด์ แรงขนาดนี้ก็ประมาณตึงมือแล้วแถมอีกนิด นิดเดียวพอนะ ฮ่า ฮ่า



2. ปรับตั้งสกรูตัว H

ประกอบชุดเฟืองเข้ากับล้อ แล้วเอาล้อใส่เข้าไปในจักรยาน ยกจักรยานออกมาจากขาตั้ง ให้ล้อหน้าหลังสัมผัสพื้น คลายแกนปลดหลัง แล้วออกแรงกดบนอานเพื่อให้ล้อหลังเข้าที่เข้าทางเสียก่อน แล้วจึงกวดแกนปลด ไม่งั้นล้อหลังอาจจะไม่เข้าที่ การปรับตั้งตีนผีจะเป็นเรื่องน่าปวดหัวทันที

เอาจักรยานขึ้นขาตั้งตามเดิม

ไปยืนอยู่ด้านหลังล้อหลัง แล้วมองเข้าไปที่ตีนผีกับเฟืองหลัง เราจะเริ่มปรับสกรู H เป็นตัวแรก

สกรู H จะมีบทบาทก็ต่อเมื่อเราใช้เฟืองหลังตัวเล็กสุดเท่านั้น โดยจะทำหน้าที่เป็นตัวกำหนดตำแหน่งของตีนผีในจังหวะที่ปล่อยให้คืนตัวสุด โดยถ้าเราขันสกรูตัว Hเข้าใน ( ตามเข็มนาฬิกา ) ตีนผีจะขยับตัวเข้าด้านใน และในทางตรงกันข้าม ถ้าคลายสกรูตัว H ออก ( ทวนเข็มนาฬิกา ) ตีนผีก็จะขยับตัวออกด้านนอกของรถ

screw-high.jpg (93.46 KiB) เข้าดูแล้ว 49557 ครั้ง

เราจะปรับสกรูตัว H จนกระทั่ง ยอดของเฟืองจอกกี้ ( Guide pulley ) อยู่เหลื่อมกับยอดเฟืองเล็กสุดของชุดเฟืองหลัง เหตุที่ปรับเช่นนี้ก็เพราะว่า เวลาที่เราไล่เกียร์จากเฟืองใหญ่สุด ลงไปหาเฟืองเล็กสุดนั้น ช่วงรอยต่อระหว่างเฟืองเล็กเกือบสุดท้าย ( 12T ) กับเฟืองเล็กสุด ( 11T ) จะเป็นช่วงที่โซ่ไต่ลงได้ยากที่สุด เพราะว่า เฟือง 11T กับ 12T มีขนาดที่แตกต่างกันน้อยมาก และprofile ของเฟืองเองก็ไม่สามารถช่วยอะไรได้มากมายนัก การปรับสกรูตัว H ในลักษณะนี้จึงช่วยให้การไต่ลงของโซ่จากเฟือง 12T ลงไปเฟือง 11T ได้ง่ายยิ่งขึ้น ( สมัยก่อนที่ยังเป็นเกียร์ 8 สปีด เขาจะแนะนำให้ตั้งตรงกันพอดี แต่พอเป็น 10สปีด ช่องไฟมันจะแคบลงมากขึ้น การตั้งสกรูในลักษณะนี้จะเป็นผลดีมากกว่า )


3. ปรับตั้งสกรูตัว L ( เบื้องต้น )

สกรูตัว L จะมีบทบาทก็ต่อเมื่อเราใช้เฟืองหลังตัวใหญ่สุด มีหน้าที่เป็นปราการด่านสุดท้ายที่จะป้องกันไม่ให้ตีนผีขยับตัวมากเกินไปจนกระทั่งดันโซ่หล่นออกจากเฟืองใหญ่ตกไปอยู่ระหว่างเฟืองกับซี่ล้อ

screw-low.jpg (85.57 KiB) เข้าดูแล้ว 49557 ครั้ง

ผลักตีนผี( ผลักที่ขาบนนะครับ )ให้ขยับตัวเข้าไปจนสุดระยะเลยนะครับ ผลักค้างเอาไว้ แล้วเล็งว่าเฟืองจอกกี้กับเฟืองหลังใหญ่สุดนั้น อยู่ตรงกันหรืออยู่เยื้องกันยังไง เราจะปรับสกรูตัว L จนกระทั่งยอดเฟืองจอกกี้จะต้องตรงกับยอดเฟืองใหญ่สุด
ถ้าเราขันสกรูตัว L เข้าใน ( ตามเข็มนาฬิกา ) ตีนผีจะขยับเข้าในได้น้อยลง แต่ถ้าเราคลายสกรูตัว L ออก ( ทวนเข็มนาฬิกา ) ตีนผีก็จะถูกผลักให้ขยับเข้าด้านในได้มากขึ้น เอาแค่นี้ก่อน แล้วค่อยไปปรับเพิ่มเติมในช่วงจูนเกียร์

( อ่านต่ออีก post นะครับ ลงรูปได้แค่นี้ )

[nathapol]

จริงๆ ผมเคยอ่าน และผ่านตา จาก bikelove มาแล้วหละครับ

แต่ผมอยากจะแกล้ง อ.ลู ไปอย่างนั้นเองครับ




โทษฐาน ขยันพิมพ์จัง พิมพ์ละเอียด ซะจนไม่รู้จะถามอะไรต่อ





ปล. ขอบคุณ อ.ลู เช่นเคยครับ

[Chatda]

ผมคนนึงล่ะที่ทำไม่เปน จักรยานทั้งคันทำไม่เปนอยู่ตอนจูนเกียร์นี้แหล่ะ พอทำได้แต่ไม่เป๊ะ:D .ขอบคุณคับ...เอาไว้อ่านลัะรองหัดทำ บ้าง...

[lucifer]

จริงๆ ผมเคยอ่าน และผ่านตา จาก bikelove มาแล้วหละครับ

แต่ผมอยากจะแกล้ง อ.ลู ไปอย่างนั้นเองครับ




โทษฐาน ขยันพิมพ์จัง พิมพ์ละเอียด ซะจนไม่รู้จะถามอะไรต่อ





ปล. ขอบคุณ อ.ลู เช่นเคยครับ

ไม่เป็นไรครับ วันนี้เป็น day off ครับ แล้วฆ่าเวลารอเวลาไปฟังสวดพระอภิธรรมด้วย ก็เลยจัดให้ตามขอ


4. ร้อยโซ่กันหละ

คำถามแรกคือ ใช้โซ่ยาวแค่ไหนดี

1. ในกรณีที่ใช้เฟืองหลังใหญ่สุดไม่เกิน 27T ก็จะใช้วิธีการร้อยโซ่ผ่านจานหน้าใหญ่สุด ผ่านสับจาน ผ่านตีนผี ผ่านเฟืองหลังตัวเล็กสุด ความยาวโซ่ที่เหมาะสมคือ ความยาวโซ่ที่ทำให้ขาของตีนผีตั้งฉากกับพื้นพอดี ( ดูจากในรูปนะครับ )
2. ในกรณีที่ใช้เฟืองหลังใหญ่สุดเกิน 27 T เช่น เฟือง 11-28 หรือ เฟือง 11-32 ถ้าเป็นเช่นนี้ก็ อย่าเพิ่งติดตั้งตีนผีนะครับ เพราะเราจะวัดความยาวโซ่โดยการคล้องโซ่ผ่านเฟืองหลังใหญ่สุด และจานหน้าใหญ่สุด แล้วเอาโซ่มาชนกัน แล้วบวกไปอีก 1 คู่ ก็จะเป็นความยาวโซ่ที่ลงตัวเพียงพอที่จะสามารถใช้เกียร์ต้องห้าม ( หน้าใหญ่ หลังใหญ่ ได้โดยที่ตีนผีไม่พัง ) ( ถ้าใช้เฟือง 11-32 ก็แนะนำให้ใช้ตีนผีเสือหมอบตัวขายาว ไม่งั้นจะกลายเป็นโซ่ยาวเกินไป โดยเวลาที่เก็บเกียร์ในตำแหน่งหน้าเล็ก หลังเล็ก โซ่จะสีกันเอง ) ( ดูจากรูปนะ )

chain-length.jpg (85.06 KiB) เข้าดูแล้ว 49171 ครั้ง

ส่วนการร้อยโซ่ผ่านตีนผีนั้น อยากจะให้ดูดีๆนิดหนึ่ง บางคนร้อยผิด แล้วบอกว่ามีเสียงแปลกๆ จูนยังไงก็ไม่อยู่

chain-path.jpg (96.33 KiB) เข้าดูแล้ว 49544 ครั้ง

5. จูนเกียร์

หมุนตัวปรับความตึงของสายเกียร์ตีนผีที่ตัวตีนผีเข้าไปให้สุดก่อน แล้วถอยหลังออกมาสัก ครึี่งรอบ
กดมือเกียร์ตัวเล็กจนมั่นใจว่าตำแหน่งมือเกียร์ตรงกับเฟืองเล็กสุดแล้ว
ร้อยสายเกียร์เข้าในตีนผี ดูให้ดีนะครับ มันจะมีร่องสำหรับพาดสายเกียร์แถวๆหัวสกรู คลายมันออกมาดูก่อนก็ได้ จะได้ร้อยสายเกียร์ได้ถูกตำแหน่ง เอาคีมดึงสายเกียร์ให้ตีง แล้วขันสกรูยึดสายเกียร์ให้แน่น (​ประมาณ 5 N.m ก็พอ )

หมุนบันไดเดินหน้า แล้วเปลี่ยนเกียร์ให้โซ่ขึ้นมา 1 เฟือง ส่วนใหญ่แล้วมักจะไม่ขึ้นหรอก เพราะสายเกียร์ยังมักจะหย่อนไปนิดหนึ่ง ก็ให้คลายหรือหมุนตัวปรับความตึงสายเกียร์ตีนผีออกทีละนิด จนกระทั่่งเกียร์เปลี่ยนขั้นไป 1 เฟือง จากนั้นก็ไล่เกียร์ขึ้นไปสักกลางๆเฟือง หรือ เกือบสุดเลยก็ได้ แต่ยังไม่สุด ยิ่งไล่เฟืองไปมากเท่าไหร่ จะยิ่งต้องปรับจูนเกียร์ให้ละเอียดมากขึ้น และจะเห็นผลลัพธ์ชัดเจนขึ้นนั่นเอง

หลักการง่ายๆ
- ถ้าเปลี่ยนเกียร์ขึ้นเฟืองใหญ่ได้ลำบาก แต่ลงเฟืองเล็กได้ง่ายมาก ร่วมกับการส่งเสียงกวน แปลว่าสายเกียร์หย่อนไป ก็ให้หมุนตัวปรับความตึงออก ( มองจากทางด้านหลัง คือ หมุนทวนเข็มนาฬิกา )
- ถ้าเปลี่ยนเกียร์ขึ้นเฟืองใหญ่ได้ง่าย แต่ลดลงเฟืองเล็กได้ลำบาก ร่วมกับการส่งเสียงกวน ก็แปลว่าสายเกียร์ตึงไป ก็ให้หมุนตัวปรับความตึงเข้า (​ มองจากทางด้านหลัง คือ หมุนตามเข็มนาฬิกา )

เมื่อลงตัวแล้ว ก็ค่อยเปลี่ยนเกียร์ไปจนถึงเฟืองใหญ่สุด แล้วดูว่าเข้าเกียร์นี้ได้ง่ายหรือไม่

- ถ้าเข้ายาก รู้สึกว่าเกียร์แข็งมาก หรือ ต้องฝืนมาก ก็แปลว่า สกรูตัว L ที่เราตั้งไว้ตอนแรกนั้น เราขันเข้ามากไปนิดหนึ่ง ก็ให้คลายออกมาทีละ 1/8 รอบ จนกระทั่งสามารถเปลี่ี่ยนเกียร์ได้อย่างราบรื่น จนไม่มีการฝืน
- ถ้าเข้าได้ง่าย ไม่ลำบาก ก็ให้ลองกดชิฟเตอร์ไปอีกหน่อย แล้วดูว่า ตีนผียังขยับตัวต่อไปได้อีกหรือเปล่า ถ้าไม่ขยับตัว หรือ ขยับได้นิดดดดดหนึ่ง ก็ Bingo แปลว่าสมบูรณ์หละ แต่ถ้ามันขยับไปได้เยอะ ก็แปลว่าเราคลายมันออกมามากไปหน่อย ไม่สามารถหยุดตีนผีได้ ( เวลาเอาไปใช้งานอาจจะเกิดโศกนาฏกรรมได้ ) ก็ให้ลองหมุนมันเข้าไปทีละ 1/8 รอบ จนกระทั่งทุกอย่างลงตัว


6. B-tension Screw

screw-B.jpg (57.68 KiB) เข้าดูแล้ว 49544 ครั้ง

ปรับเกียร์ไปที่จานหน้าเล็ก เฟืองหลังใหญ่สุดนะครับ แล้วให้เอามือดันตีนผีให้มันขยับไปด้านหน้า แล้วปล่อยมือ แล้วหมุนบันไดถอยหลัง แล้ว ดูว่าเฟืองจอกกี้อยู่ใกล้ชิดกับเฟืองใหญ่สุดแค่ไหน เขาบอกว่าให้คลายสกรูตัวนี้ออกจนกระทั่งเฟืองจอกกี้อยู่ใกล้ชิดกับเฟืองใหญ่เท่าที่จะใกล้ได้ ( สมัยก่อนบอกไว้ว่า ราวๆ 1 mm ) ซึ่งจะเห็นผลได้ชัดในกรณีที่ใช้กับเฟืองหลังใหญ่ๆ เช่น เฟือง 28T หรือ 32T ถ้ามันใกล้กันเกินไป จนมันทะเลาะกัน ก็ให้หมุนสกรูเข้าจนกระทั่งมันอยู่ห่างกันราวๆ 1 mm ก็น่าจะพอแล้ว

ในประสพการณ์ของผม ผมไม่ค่อยรู้สึกว่า B -tension screw จะเป็นตัวสร้างปัญหาชีวิตอะไรให้กับเราเลย ปรับแค่พอเป็นพิธีเท่านั้นแหละ โดยเฉพาะสำหรับ Shimano ด้วยแล้ว สกรูตัวนี้ไม่ค่อยสร้างปัญหาให้เลยจริงๆ บางทีไม่ได้ปรับแต่งอะไรมากมายก็ไม่ค่อยจะสร้างเรื่องราวนัก ผิดกับ SRAM จะต้องปรับตั้งให้ได้ตามคู่มือกันเลย



เยอะหน่อย อย่างน้อยก็น่าจะละเอียดขึ้น หลายคนที่ตั้งเองไม่เป็น จะได้เอาไปใช้เป็นประโยชน์ได้

ได้เวลาเปลี่ยนชุด ไปวัดหละครับ

ขอบคุณทุกคนที่เข้ามาอ่าน

[Finrod]

ละเอียด อ่านง่าย
ขอบคุณป๋าลูสำหรับจิตสาธารณะครับ