วิธีดูความลื่นของดุมล้อแบบง่ายๆ

[lucifer]

คุณเข้าใจผิด เพราะคุณมองว่าแกนล้อหมุน แกนล้อไม่เคยหมุนครับเพราะแกนล้อเสียบอยู่กลางดุม แล้วถูกยึดตรึงกับเฟรมอีกที
ทุกสิ่งที่มันหมุนได้นั้น มันหมุนอยู่รอบแกนล้อที่ถูกตรึงอยู่กับที่ โม่กับดุมแยกกันโดยมีชุดหนวดกุ้งเป็นตัวส่งแรง

ผมเชื่อแล้วว่า คุณไม่เคยรื้อโม่ จึงนึกไม่ออกว่าชิ้นส่วนแต่ละชิ้นนั้นทำงานอย่างไร

[pongpipat]

ขอบคุณที่อธิบาย ถูกต้องแล้วครับ
เข้าใจผิด ขออภัย

แต่อันที่จริง ประเด็นของกระทู้นี้คือ ถกกันเรื่อง
หลักเกณฑ์ในการวัดเปรียบเทียบความลื่นของล้อ
ตามที่พบเห็นโดยทั่วไป คือเอาขึ้นขาตั้งแล้วปั่นจับเวลา
แต่บางท่านว่า วิธีนี้ บอกไม่ได้ว่า ลื่นจริง เพราะเป็นการหมุนขณะไม่มีโหลด อย่างไรก็ดี วิธีนี้เป็นวิธีที่มีหลักเกณฑ์ในการเปรียบเทียบที่ชัดเจน คือจับเวลา

ในขณะที่แบบการปั่นจริง ก็มีตัวแปรอื่น เข้ามาปนอยู่ด้วย เช่นแรงต้านการหมุนของหน้ายางกับผิวถนน ทิศทางลม เรี่ยวแรงของคนปั่นทดสอบในแต่ละเวลา
และที่สำคัญ เป็นการใช้ความรู้สึกเข้ามาเป็นเกณฑ์ตัดสินด้วย

ไม่ทราบว่าท่านมีข้อชี้แนะ อย่างไร สำหรับหลักเกณฑ์ในการวัดความลื่นของล้อ ตามหัวข้อ กระทู่

[Blue Haro]

เวลาดูที่เขาเปรียบเทียบความลื่นของดุมล้อ ส่วนใหญ่เราจะเห็นเขามาล้อมาปั่นบันไดสองสามรอบ แล้วจัยเวลาจนกว่าล้อจะหยุด ล้อไหนหมุนได้นานกว่า ก็จะสรุปว่าล้อนั้นมีดุมล้อ ลื่นกว่า

แต่ผมคิดว่า สรุปแบบนี้มันพูดได้ยาก เพราะมีปัจจัยองค์ประกอบตัวแปรอื่นด้วย

ส่วนตัวผมจะมีวิธีดูความลื่นของดุมล้อแบบง่ายๆคือ
ผมจะผลักให้ล้อหมุนไปสัก 2-3 รอบ แล้วสังเกตุดูตอนหยุด จะจำตำแหน่งตอนล้อหยุดไว้ที่จุดหนึ่ง เช่นสังเกตุที่ตำแหน่งของจุกลม เพราะสังเกตุง่ายดี
เมื่อล้อหยุดแล้ว มันจะหมุนกลับ หยุด แล้วก็หมุนย้อนกลับมาอีกที ตอนที่มันหมุนกลับมาอีกทีนี้ ผมจะเปรียบเทียบว่า จุกลมมันหมุนกลับมาใกล้ตำแหน่งเดิมที่มันหยุดก่อนหน้าหรือไม่ ถ้าใกล้ แสดงว่าในแต่ละการหมุน มันมีการสูญเสียพลังงานไปน้อยมาก
แต่ถ้ามันอยู่ห่างจากตำแหน่งหยุดเดิมมาก ก็แสดงว่า มันสูญเสียพลังงานมากกว่า

เปรียบเหมือนการแกว่งของลูกตุ้ม pendulum น่ะครับ
ถ้าแกว่งไปแล้วกลับมาสูงเท่าเดิม แสดงว่าไม่มีการเสียพลังงาน

อันนี้พูดถึง ความลื่นของดุมล้อ ขณะฟรีโหลดนะครับ

ท่านใดมีวิธีดูความลื่นของล้อ วิธีใดบ้าง สามารถแนะนำกันได้ครับ

ผมว่าล้อมันUnbalanceมากกว่าครับ จุดที่มันหนักคือจุกลมจะตกลงข้างล่าง แต่ถ้าล้อสมดุลย์ตอนจะหยุดมันจะไม่แกว่งไปมาครับ

ดูว่าลื่นไม่ลื่นนี่ วัดแบบ Static ก็เอา Pull gauge ดึงที่จุดอ้างอิงที่เท่าๆกัน แล้วดูว่าอันไหนเริ่มเคลื่อนที่ที่แรงน้อยกว่าก็แสดงว่าอันนั้นน่าจะลื่นกว่า
ส่วนวัดว่าตอนปั่นอยู่อันไหนลื่นกว่ากันนี้เริ่มยากแล้ว เคยวัดLossในเฟืองท้ายรถยนต์จะดูInput TorqueกับOutput Torqueเทียบกัน
ล้อจักรยานก็คงInput Torqueใส่โม่แล้วหาจุดวัดOut put แล้วเอามาเทียบกัน

[pongpipat]

ขอบคุณครับ
แต่ในความเป็นจริง ล้อแทบทุกอันที่ขายในท้องตลาด รวมถึงหลังจากใส่ยางแล้ว ยากที่จะเป็นล้อที่ 100% balance นะครับ นอกจาก ตัวยางนอก ยางใน จุกลม ที่ว่าแล้ว รูปแบบการขึ้นซี่ลวดเอง ของแต่ละแบบก็ทำให้เป็น unbalance ได้มาก

ข้อเสนอของผมคือ เราไม่ไปดูตอนที่มันยังหมุนจี๋อยู่
แต่จะดูตอนมันหยุดหรือกำลังจะหยุดแทน
ตอนมันหยุด แล้วมันเริ่มหมุนกลับ นั่นแสดงว่า ณ เวลาขณะนั้น พลังงานจลน์ที่หมุนล้อมา มันหมดลงแล้ว เหลือแต่พลังงานศักย์ เนื่องจากมวลล้อ unbalance
และพลังงานศักย์ที่เหลือนี้เอง ที่เป็นตัวดึงให้ล้อหมุนกลับไปกลับมา ถ้ามันแกว่งกลับไปมาได้เกือบเท่าเดิมทุกครั้ง แสดงว่ามันมีการสูญเสียพลังงาน ที่ลูกปืนน้อย

การสังเกตุขณะมันเริ่มหยุดหมุน จะมีข้อดีคือ
มันจะเริ่มต้นด้วยพลังงานศักย์ที่เหลืออยู่ แบบเดียวกันทุกครั้ง เพราะเวลาขณะนั้น พลังงานจลน์มันหมดไปแล้ว
การเปรียบเทียบจึงสามารถ เปรียบเทียบในเชิง วิทยศาสตร์ได้

ซึ่งจะไม่เหมือนกับการปั่นแล้วจับเวลา เพราะพลังงานจลน์ที่ป้อนให้ล้อ ก่อนทำการจับเวลาแต่ละครั้ง อาจไม่เท่ากัน
(เริ่มด้วยการหมุนเร็วจี๋มากบ้าง น้อยบ้าง)

ส่วนการวัดในแบบ pull test ที่คุณว่า มันก็ complex เกินกว่าจะเป็นการวัดแบบง่ายๆ สำหรับจักรยาน
รวมถึงการเปรียบเทียบ input torque กับ output torque ต้องติดตั้ง อุปกรณ์หลายตัวทั้งที่ดุมล้อ ที่จาน

อยากให้แนะนำ วิธี ที่สามารถนำไปใช้วัดเปรียบเทียบค่าได้ โดยคนทั่วๆไป ไม่ได้มีเครื่องมือพิเศษ

[pongpipat]

ลืมบอกไป
การทดสอบ แบบของผม
จะไม่มีโซ่ มาเกี่ยวข้อง นะครับ
ไม่งั้นมันจะไม่หมุนไปหมุนกลับได้อย่างอิสระ
แต่จะเป็นการใช้มือผลักเบาไห้ล้อหมุนเล็กน้อย
แล้วสังเกตุตอนมันเริ่มหยุด กับตอนมันหมุนกลับ

[charlt]

[winhaha]

คุณเข้าใจผิด เพราะคุณมองว่าแกนล้อหมุน แกนล้อไม่เคยหมุนครับเพราะแกนล้อเสียบอยู่กลางดุม แล้วถูกยึดตรึงกับเฟรมอีกที
ทุกสิ่งที่มันหมุนได้นั้น มันหมุนอยู่รอบแกนล้อที่ถูกตรึงอยู่กับที่ โม่กับดุมแยกกันโดยมีชุดหนวดกุ้งเป็นตัวส่งแรง

ผมเชื่อแล้วว่า คุณไม่เคยรื้อโม่ จึงนึกไม่ออกว่าชิ้นส่วนแต่ละชิ้นนั้นทำงานอย่างไร

ถามเพื่อเติมหน่อยครับ ตัวAXEL ของดุม powerway จีนก็ไม่หมุนหรือครับ ผมเห็นมันโครงๆได้อยู่นึกว่ามันหมุนได้ ส่วนยี่ห้ออื่นเห็นชัดอยู่ว่ามันตอกยึดกับตัวลูกปืน

[pongpipat]

ลูกปืนโม่ มันมี 2 แบบ อย่างที่คุณ gok see ว่า
แบบเรียงเม็ด มันจะไม่หมุนตอนปั่น
เมื่อก่อน เคยถอดแบบเรียงเม็ดมาดู เลยคิดว่าแต่แบบนั้น

ส่วนแบบใหม่ เคยถอดออก แต่ไม่เคยเอามาพิจารนาดูเลย

แต่อยากทราบความเห็น เรื่องเกณฑ์ในการเปรียบเทียบความลื่นของล้อ มากกว่า เพราะมันคือประเด็นของหัวข้อกระทู้

[Blue Haro]

ขอบคุณครับ
แต่ในความเป็นจริง ล้อแทบทุกอันที่ขายในท้องตลาด รวมถึงหลังจากใส่ยางแล้ว ยากที่จะเป็นล้อที่ 100% balance นะครับ นอกจาก ตัวยางนอก ยางใน จุกลม ที่ว่าแล้ว รูปแบบการขึ้นซี่ลวดเอง ของแต่ละแบบก็ทำให้เป็น unbalance ได้มาก

ข้อเสนอของผมคือ เราไม่ไปดูตอนที่มันยังหมุนจี๋อยู่
แต่จะดูตอนมันหยุดหรือกำลังจะหยุดแทน
ตอนมันหยุด แล้วมันเริ่มหมุนกลับ นั่นแสดงว่า ณ เวลาขณะนั้น พลังงานจลน์ที่หมุนล้อมา มันหมดลงแล้ว เหลือแต่พลังงานศักย์ เนื่องจากมวลล้อ unbalance
และพลังงานศักย์ที่เหลือนี้เอง ที่เป็นตัวดึงให้ล้อหมุนกลับไปกลับมา ถ้ามันแกว่งกลับไปมาได้เกือบเท่าเดิมทุกครั้ง แสดงว่ามันมีการสูญเสียพลังงาน ที่ลูกปืนน้อย

การสังเกตุขณะมันเริ่มหยุดหมุน จะมีข้อดีคือ
มันจะเริ่มต้นด้วยพลังงานศักย์ที่เหลืออยู่ แบบเดียวกันทุกครั้ง เพราะเวลาขณะนั้น พลังงานจลน์มันหมดไปแล้ว
การเปรียบเทียบจึงสามารถ เปรียบเทียบในเชิง วิทยศาสตร์ได้

ซึ่งจะไม่เหมือนกับการปั่นแล้วจับเวลา เพราะพลังงานจลน์ที่ป้อนให้ล้อ ก่อนทำการจับเวลาแต่ละครั้ง อาจไม่เท่ากัน
(เริ่มด้วยการหมุนเร็วจี๋มากบ้าง น้อยบ้าง)

ส่วนการวัดในแบบ pull test ที่คุณว่า มันก็ complex เกินกว่าจะเป็นการวัดแบบง่ายๆ สำหรับจักรยาน
รวมถึงการเปรียบเทียบ input torque กับ output torque ต้องติดตั้ง อุปกรณ์หลายตัวทั้งที่ดุมล้อ ที่จาน

อยากให้แนะนำ วิธี ที่สามารถนำไปใช้วัดเปรียบเทียบค่าได้ โดยคนทั่วๆไป ไม่ได้มีเครื่องมือพิเศษ

ถ้าล้อไม่สมดุลย์ก็ทำให้มันสมดุลย์ล่ะครับ ทำได้ไม่ยาก เอาล้อขึ้นแท่นตั้งล้อหมุนล้อเบาๆ ปล่อยให้ล้อหยุดทำหลายๆครั้งจนเจอจุดที่หนักสุด จากนั้นก็ถ่วงฝั่งตรงข้ามโดยการหาน้ำหนักอาจจะใช้ดินน้ำมันแปะ และปิดทับด้วยเทปใสก็ได้ ทำจนล้อสมดุลย์คือหมุนล้อเบาๆรอจนหยุดหลายๆครั้งถ้าไม่จุดที่ตกข้างล่างไม่ซ้ำที่เดิมก็แสดงว่าได้สมดุลย์แล้ว
เวลาผมไปแข่งรถมอไซค์แล้วต้องเปลี่ยนยางที่สนามผมก็ใช้วิธีนี้แหละครับ
หลายๆคนปั่นล้อบนสแตนด์แล้วมันเหวี่ยง มันไม่ใช้ล้อเหวี่ยงดีนะครับ จริงๆมันคือล้อมันไม่สมดุลย์กัน

ส่วนวิธีเทสก็หาโต๊ะสูงๆหน่อยเอาแท่นขึ้นล้อไปวางแล้วใส่ล้อ หาเชือกมันของเอาแบบเวลาแพ๊คส่งไปรษณีย์ก็ได้
พันรอบล้อสองสามรอบ ปลายอีกฝั่งหาน้ำหนักเหมาะๆแขวนไว้ จากนั้นปล่อยของจากที่ความสูง ความสูงหนึ่งลงมาและจับเวลาจนของตกลงถึงพื้น ทำซ้ำหลายๆครั้ง
จากนั้นเอาล้ออีกวงที่ต้องการเปรียบเทียบมาทำเหมือนกัน ปล่องของที่ความสูงเท่ากัน พันเชือกรอบล้อด้วยวงกลมขนาดเดียวกัน
ถ้าความต่างไม่ชัดเจน อาจจะต้องเปลี่ยนน้ำหนักดู น่าจะเป็นวิธีบ้านๆที่พอเปรียบเทียบได้ล่ะครับ

[Runbird]

ผมนั่งเลคเชอร์อยู่หลังห้องตามเคย.. ได้ความรู้มากครับกระทู้นี้.. ขอบคุณทุกท่าน

นึกครึ้ม ๆ ก็เลยเอาคลิปมาฝาก...เผื่อท่านใดยังไม่เคยดู..ไม่รู้เกี่ยวกับกระทู้หรือเปล่า...ถ้านอกเรื่องต้องขออภัยครับ..

แต่ส่วนตัวผมรอให้แบริ่งแบบนี้มีในดุมล้อจักรยานจริง ๆ ถ้าใช้ระบบเดียวกันแต่สรรหาวัสดุที่เบามาก ๆ มาสร้างขึ้นได้..คงฟินน่าดู...





ส่วนคลิปนี้แสดงให้เห็นถึงแรงหนีศูนย์กลางที่สร้างสมดุลของล้อให้มันหมุนในแนวตั้งได้ด้วยการจับแกนข้างเดียว...เผื่อใครยังไม่รู้ว่าเราขี่จักรยานสองล้อกันได้อย่างไร (ไม่นับการเลี้ยงตัวเวลาจักรยานไม่เคลื่อนที่หรือเคลื่อนที่ช้า ๆ)

[pongpipat]

คุณ blue haro
ผมคิดว่าเราคุยกันคนละประเด็น
ประเด็นของผมคือ มาช่วยกันถกหาวิธี ในการทดสอบเปรียบเทียบความลื่นของล้อ แบบที่มีเกณฑ์เป็นวิทยาศาสตร์ ตัดตัวแปรที่ไม่เกี่ยวข้อง ไม่แน่นอน ในการทดสอบออกไป ตัดความรู้สึกออกไป

ซึ่งผมเสนอ ให้ดูตอนมันเริ่มหยุด เพราะตอนนั้นมันจะเหลือแต่พลังงานศักย์ มันสามารถดูเปรียบเทียบได้ว่า จากพลังงานศักย์ที่มันเหลือสุดท้าย จนมันหยุดหมุนสนิทนั้น มันพอจะบอกเราได้ถึงความลื่นของลูกปืนล้อ สามารถนำมาเทียบในเชิงวิทยาศาสตร์ได้
เพราะเป็นการหมุนจากพลังงานสุดท้ายที่เหลือของล้อเอง ก่อนหยุดสนิท ไม่ได้จากแรงที่เราปั่นบันได เพราะแรงนี้จะไม่แน่นอน

ส่วนตุณมาท้วงเรื่อง ล้อ unbalance ต้องขอบคุณ
แต่มันไม่ตรงประเด็นกับ กระทู้เรื่องความลื่น

และล้อจักรยาน ผมคิดว่า ไม่มีใครซีเรียส ถึงขั้นต้องเอาไป ตั้งศนย์ถ่วงล้อ แปะน้ำหนักเพิ่ม เพราะล้อมันไม่ได้หมุนด้วยความเร็วสูงมาก เหมือนล้อรถยนต์ หรือ จักรยานยนต์ เพราะฉะนั้น เรื่องล้อ unbalance นี้ มีได้ แม้แต่กับล้อจักรยานของพวกโปร เขายอมรับมันได้ระดับหนึ่ง ไม่ถึงกับต้อง 100% balance

ถ้าคุณมีความเห็นเกี่ยวกับหลักเกณ วัดความลื่นของล้อ ในแบบที่ผู้ใช้งานทั่วไป สามารถทำการทดสอบเองได้ ก็จะมีประโยชน์มากกว่า

[pongpipat]

และผมเอง อยากให้มอง การถามตอบ ถกกันในกระทู้ เป็นการแลกเปลี่ยนความเห็น มากกว่าจะมาหาว่า ความเห็นใครผิด ใครถูกนะครับ

เพราะอะไร
เพราะจากประเด็น กระทู้ ที่ผมตั้ง ด้วยคำถามง่ายๆ
เกี่ยวกับเรื่อง หลักเกณฑ์การวัดความลื่นล้อ
คำถามนี้ ไม่ได้เพิ่งมีการเริ่มถาม
และผมก็ไม่ใช่คนแรกที่มาตั้งกระทูถาม
จะเห็นว่า ก็ยังมีความเห็นต่างกัน หลายคน

นั่นแสดงว่า ความคิดที่เราเชื่อตลอดมา จากการอ่านบทความ อ่านความเห็นของโปร ของกูรู ความจริงอาจไม่ใช่แบบนั้นก็ได้

แต่บางคนอาจไม่ชอบ การถก เพราะมันเหมือนมาเถียงกัน แต่แท้จริงแล้ว ความเห็นต่างและการยอมรับ จะเป็นประโยชน์มากกว่า

[Blue Haro]

อ้าวผมเขียนไปท่อนสุดท้ายไม่ได้หมายถึงการทดสอบความสมดุลย์ครับ

"ส่วนวิธีเทสก็หาโต๊ะสูงๆหน่อยเอาแท่นขึ้นล้อไปวางแล้วใส่ล้อ หาเชือกมันของเอาแบบเวลาแพ๊คส่งไปรษณีย์ก็ได้
พันรอบล้อสองสามรอบ ปลายอีกฝั่งหาน้ำหนักเหมาะๆแขวนไว้ จากนั้นปล่อยของจากที่ความสูง ความสูงหนึ่งลงมาและจับเวลาจนของตกลงถึงพื้น ทำซ้ำหลายๆครั้ง
จากนั้นเอาล้ออีกวงที่ต้องการเปรียบเทียบมาทำเหมือนกัน ปล่องของที่ความสูงเท่ากัน พันเชือกรอบล้อด้วยวงกลมขนาดเดียวกัน
ถ้าความต่างไม่ชัดเจน อาจจะต้องเปลี่ยนน้ำหนักดู น่าจะเป็นวิธีบ้านๆที่พอเปรียบเทียบได้ล่ะครับ"

เป็นวิธีที่ผมคิดว่าเปรียบเทียบความลื่นได้เป็นตัวเลข
ถ้าผมเขียนให้เข้าใจผิดก็ขออภัย

[pongpipat]

ขอบคุณครับ คุณ blue haro
เป็นความเห็นที่สามาถนำมาเปรียบเทียบเชิงตัวเลข เชิงวิทยศาสต์ได้จริงครับ
แต่ อาจมีค่าความเสียดทานของเชือกที่กระทำกับขอบล้อเข้ามาเกี่ยว ทำให้เกิดการสูญเสียพลังงาน และค่าการสูญเสียพลังงานนี้แปรผันไม่แน่นอน ตามความเร็ว ที่เชือกมันสีกับขอบล้อ ในขณะนั้นๆ

แต่เป็นความเห็นเชิงวิทยศาสตร์ที่สามารถเปรียบเทียบได้ชัดเจนครับ

[winhaha]

เวลาดูที่เขาเปรียบเทียบความลื่นของดุมล้อ ส่วนใหญ่เราจะเห็นเขามาล้อมาปั่นบันไดสองสามรอบ แล้วจัยเวลาจนกว่าล้อจะหยุด ล้อไหนหมุนได้นานกว่า ก็จะสรุปว่าล้อนั้นมีดุมล้อ ลื่นกว่า

แต่ผมคิดว่า สรุปแบบนี้มันพูดได้ยาก เพราะมีปัจจัยองค์ประกอบตัวแปรอื่นด้วย

ส่วนตัวผมจะมีวิธีดูความลื่นของดุมล้อแบบง่ายๆคือ
ผมจะผลักให้ล้อหมุนไปสัก 2-3 รอบ แล้วสังเกตุดูตอนหยุด จะจำตำแหน่งตอนล้อหยุดไว้ที่จุดหนึ่ง เช่นสังเกตุที่ตำแหน่งของจุกลม เพราะสังเกตุง่ายดี
เมื่อล้อหยุดแล้ว มันจะหมุนกลับ หยุด แล้วก็หมุนย้อนกลับมาอีกที ตอนที่มันหมุนกลับมาอีกทีนี้ ผมจะเปรียบเทียบว่า จุกลมมันหมุนกลับมาใกล้ตำแหน่งเดิมที่มันหยุดก่อนหน้าหรือไม่ ถ้าใกล้ แสดงว่าในแต่ละการหมุน มันมีการสูญเสียพลังงานไปน้อยมาก
แต่ถ้ามันอยู่ห่างจากตำแหน่งหยุดเดิมมาก ก็แสดงว่า มันสูญเสียพลังงานมากกว่า

เปรียบเหมือนการแกว่งของลูกตุ้ม pendulum น่ะครับ
ถ้าแกว่งไปแล้วกลับมาสูงเท่าเดิม แสดงว่าไม่มีการเสียพลังงาน

อันนี้พูดถึง ความลื่นของดุมล้อ ขณะฟรีโหลดนะครับ

ท่านใดมีวิธีดูความลื่นของล้อ วิธีใดบ้าง สามารถแนะนำกันได้ครับ

กลับมาอ่านย้อนดูอีกครัง เลยเริ่มสงสัย ว่าวิธีนี้ ความตึงซี่ลวดมันจะไม่มีผลหรือครับ ?? หากในกรณีตั้งตึงจนขอบแทบแตก คงมีผลน้อย แต่หากในกรณี ซี่ลวดหย่อนละครับ แรงที่พี่ว่า ว่ามันจะสูญเสียเยอะขึ้นมั้ย ???